Hoe ziet onze toekomst eruit?

RESPECT NATURE: DE MENS IS DE COVID VAN DE NATUUR

Jan Kriekels opent het gesprek stellig: “Je zou kunnen stellen dat de mens de COVID is van de natuur. De planeet regelt zichzelf in principe wel. Al eeuwenlang verandert de wereld mee met wat er om ons heen gebeurt, maar de huidige maatschappij gaat veel te snel voor de natuur. Die kan zich niet zo snel aanpassen. Daarom worden we op onze plaats gezet en bewust gemaakt van de situatie. We zijn onhygiënisch bezig geweest en hebben veel vervuild. Veel mensen hebben wel het besef dat het zo niet langer gaat, maar vinden het lastig om iets te veranderen.” Zeven jaar geleden schreef Jan een boek over zijn filosofie op de wereld: Innovate or Die. Dit boek vormt de basis voor de bedrijfswaarden van Jaga die tot op de dag van vandaag nog steeds gelden. Jan vertelt: “Er is helaas weinig veranderd in de afgelopen jaren. De natuur is lastig te begrijpen. Mensen geloven nog steeds niet dat het klimaat echt gaat veranderen en impact gaat hebben.” Bert relativeert zijn broer een beetje: “Of ze geloven het wel, maar kunnen het niet bevatten. Het raakt ons nog niet persoonlijk genoeg om ervoor te zorgen dat we ook daadwerkelijk veranderen. We hebben een lange adem nodig.”

PANDEMIEËN ZIJN VAN ALLE TIJDEN

Wat maakt dan dat we ons nu wel bewuster zouden worden? COVID-19 raakt ons persoonlijk. Het is dichtbij en het is te bevatten. Toch is het niet voor het eerst dat zoiets gebeurt. Jan licht toe: “Pandemieën zijn van alle tijden. In China hebben ze al het SARS- en MERS-virus gehad. De Chinezen zijn daarom veel bewuster van hun levensstijl. En het gaat nog verder terug in de tijd. De Chinese muur is vroeger gebouwd om vijanden en ziektes buiten te houden. Ook na de Eerste Wereldoorlog zijn veel mensen overleden aan de Spaanse griep. Toch vergeten we snel hoe we hier geraakt zijn en maken we dezelfde fouten opnieuw. Pas als het ons persoonlijk raakt, zijn we in staat onszelf te veranderen.” Bert: “Dit is ook positief aan de mens, dat hij slechte ervaringen snel achter zich kan laten. We leren de lessen eruit en gaan dan weer door. Maar hopelijk gaat er nu toch wel iets blijvend veranderen door deze hele nare tijd waarin we ons bevinden.”

WETENSCHAPPERS KRIJGEN EEN PODIUM

In de meeste landen waar COVID-19 is uitgebroken, wordt er door de overheden opgetreden. Toch zijn het niet de politieke leiders die het verhaal vertellen en de leiding pakken; wetenschappers krijgen steeds meer een podium. Bert: “Wat je nu ziet gebeuren is dat we geneigd zijn om wetenschappers eerder te geloven, omdat zij onafhankelijk zijn en verstand hebben van de situatie. Mensen houden zich vrij goed aan alle maatregelen die zijn afgekondigd. Als alleen politieke leiders het verhaal zouden vertellen, dan accepteren we het veel minder. Misschien is dit een belangrijke tip voor de klimaatproblematiek. We zouden op dit gebied misschien veel meer de macht of leiding bij de wetenschappers moeten leggen. Wie weet heeft het dan meer impact.”

COMFORTABEL BINNENKLIMAAT

De crisis laat ook zien dat we meer behoefte hebben aan hygiëne. Jan: “Meer dan ooit zijn we allemaal thuis. We willen een warm huis, met frisse, schone lucht en in de zomer de mogelijkheid om te koelen. Verse lucht en hygiëne zijn zeer belangrijk voor onze gezondheid hebben we gemerkt. Ook moeten we verstandiger omgaan met vervuiling.”

DREAM A FUTURE: ARTIFICIAL INTELLIGENCE

We zien steeds meer in dat de wereld niet maakbaar is en dit geldt vooral voor het klimaat. Er zal iets moeten veranderen, maar hoe? Jan: “We moeten in de toekomst iets ontwikkelen om de mens op aarde te beheersen. Ik denk dat Artificial Intelligence ons gaat helpen in de toekomst. Het gaat de mens begeleiden. Net als ons GPS-systeem zal het ons verder helpen en sturen bij de juiste keuzes.” Bert voegt toe: “Het kan makkelijk zijn als AI ons begeleidt in ons leven, maar het moet ons leven niet gaan overnemen. Vrijheid van de mens is juist zo belangrijk en als we dat gaan wegpakken, gaat het niet werken.” Jan reageert: “AI gaat ons leven makkelijker maken en zeker niet overnemen. Het gaat juist diversiteit aanmoedigen. Het gaat ons begeleiden om naar de toekomst te kijken en minder schade aan te brengen aan het milieu. Het heeft veel voordelen.”

MOBY

Durven dromen over de toekomst is een belangrijke waarde van Jaga. En dat is precies het idee achter Moby. In 2000 ontwikkelde Jan een Modular Oxygen Bubble (Moby) vanuit het besef dat de luchtkwaliteit in onze wereld achteruitgaat. Het is een zelfvoorzienende unit die tegen allerlei ecologische schokken bestand is en de mensen klaarmaakt voor een andere toekomst. In Moby heb je een eigen atmosfeer zonder lawaai, vervuiling, ziektes en drukte. Een optimaal zuurstof- en CO2-niveau en een minimaal energieverbruik. Jan: “Voor het concept achter Moby zocht ik inspiratie in de cultuur van de Inca’s. Zij leefden in de jungle, maar hadden een beperkte overlevingskans vanwege wilde dieren, ziektes en bacteriën. Dus gingen ze boven de boomgrens leven, in de zuivere lucht zonder bacteriën en ziektes. Dit oude voorbeeld laat zo goed zien dat schone lucht belangrijk is voor je gezondheid. De behoefte aan frisse lucht is dus zeker niet nieuw, maar we zien nu dat het meer dan ooit actueel is.”

CIRCULAIRE ECONOMIE

Ons binnenklimaat wordt dus nog meer geoptimaliseerd, maar het mag niet ten koste gaan van het milieu. In de toekomst moeten we nog zuiniger en duurzamer gaan leven. Investeren in innovatieve producten die zo min mogelijk materiaal bevatten, minder energie en minder brandstoffen verbruiken. Een circulaire economie. Jan: “De sleutel tot circulair denken krijgen we van de natuur. Biomimicry is de term die we gebruiken voor de imitatie van natuurlijke elementen. De natuur is de basis van al het leven. Een belangrijk voorbeeld is dat we geen afval meer moeten produceren. In de natuur bestaat afval ook niet. Alles wordt hergebruikt voor iets nieuws. Dit basisprincipe moeten we overnemen en toepassen op ons ontwikkelingsproces voor alle producten.”

AWAKE THE ARTIST: COLLECTIVITEIT

Wat merken we nog meer aan de COVID-19 crisis? De innovatieve ondernemingen komen met leuke initiatieven en kijken naar kansen in plaats van naar bedreigingen. Het is een kans om te groeien. Als consument steunen we graag deze lokale ondernemers. We zoeken meer naar collectiviteit. Jan: “In de toekomst zouden we meer zelf moeten gaan maken en het dichterbij huis halen. Als je zelf mee kunt denken of persoonlijk betrokken bent bij het product, hecht je daar veel meer waarde aan. Het brengt ziel en cultuur in de maatschappij in tegenstelling tot zielloze massaproducten. Het stopt onze creativiteit.” Bert vult aan: “Bij Jaga laten we zien dat je op een industriële manier gepersonaliseerde producten kunt maken. Het is geen massaproductie, het wordt op maat gemaakt en samen met de architect, ingenieur, installateur en opdrachtgever ontwikkeld. Dit is ook vaak de reden dat we bij Jaga bepaalde projecten binnenhalen. Wij denken echt mee met de klant en komen met op maat gemaakte oplossingen. Wat de opdrachtgever in zijn hoofd heeft, gaan wij maken.”

CREATE EMOTIONS: POSITIEVE EMOTIES

Bert: “Bij Jaga worden producten op maat gemaakt naar aanleiding van jouw wensen. Je omgeving moet tenslotte een weerspiegeling zijn van je hart. Ieder mens wil zijn omgeving uniek maken, dat maakt het bijzonder en persoonlijk. Ondernemingen moeten daarom de mens niet alleen maar als consument gaan beschouwen. Samen moeten we creëren en de consument laten deelnemen aan het ontwikkelingsproces van wat hij koopt. Door een waarde aan een product te hangen, gaan mensen bewuster en zuiniger met hun spullen om. Het creëert een emotie.” Jan reageert: “Als we meer gaan leven als makers in plaats van consumenten, halen we ook meer energie uit onze eigen community. We gaan meer het collectieve opzoeken en ervaringen en kennis met elkaar delen. Dat is heel positief.”

BUILDING BRIDGES: TAAK VOOR DE TOEKOMST

Jan: “Samen moeten we onze schouders eronder zetten op zoek naar overlevingsmodellen voor de toekomst. De laatste kernwaarde is een spirituele waarde; building bridges. Ondernemingen moeten bruggen bouwen tussen de creatieve mensen en de economen. Dat zie je nu door de coronacrisis in het klein al gebeuren. Zo verbinden we het materiële met het spirituele, waardoor echte innovatie mogelijk is. De belangrijkste elementen moeten geautomatiseerd worden. Voedsel moet zuiver zijn en dichtbij de mens. Lucht die je inademt moet gecontroleerd worden. Dat is onze taak voor de toekomst.”

WELK PAD KIEZEN WE?

Maar hoe zit het met de vijf waarden van Jaga die jaren geleden zijn opgesteld? Tot op de dag van vandaag worden alle waarden nog steeds nagestreefd. Jan: “Bij Jaga zorgen we voor warmte, schone, frisse lucht en verkoeling in huizen. We brengen comfort en een beter binnenklimaat, zonder dat het ten koste gaat van het buitenklimaat. We blijven zoeken naar verbindingen om samen het verschil te kunnen maken. Op dit moment hebben we de keuze tussen twee wegen. Gaan we straks na COVID-19 weer terug naar ‘normaal’ of gaan we veranderen? We weten niet wat er gaat gebeuren. Hopelijk hebben de gebeurtenissen bij veel mensen de ogen geopend. Toch zal er altijd een grote groep zijn die weer terug gaat naar ‘het normaal’ en dat moeten we ook accepteren. Als we maar positief blijven nadenken over de toekomst.”